Markaziy Osiyo va Mongoliyada barqaror qurilishga qiziqish ortib bormoqda: ko'plab binolar LEED, BREEAM, WELL va EDGE kabi tizimlarda sertifikat olmoqda.

 

Bu xalqaro rivojlanish institutlari ushbu rivojlanayotgan bozorlarni rag'batlantirishi va ko'proq imtiyozli moliyalashtirishni barqaror loyihalarga yo'naltirishi bilan bog'liq. Shuning uchun biz rivojlanayotgan bozorlarda bunday loyihalar sonining ortishini ko'rib boramiz.

 

LEED, BREEAM, WELL va EDGE ilg'or G'arbiy va global qurilish amaliyotlarini o'z ichiga oladi, bu esa ekologiya va iqlimga salbiy ta'sirni kamaytirishga, shuningdek, binoning sifatini va ekspluatatsiya xususiyatlarini oshirishga qaratilgan. Har yili ko'proq ob'ektlar ushbu tizimlarning sertifikatlarini olishmoqda, shu bilan birga global miqyosda "yashil bino" maqomini tasdiqlamoqda.

 

O'rganishimizga ko'ra, 2024 yil iyun holatiga ko'ra, Markaziy Osiyo va Mongoliyada 164 bino sertifikatsiya uchun yuborilgan, shulardan 34 tasi sertifikatsiya o'tgan.

 

 

Markaziy Osiyo va Mongoliyadagi yashil sertifikatlangan ob'ektlar statistikasi

 

Statistika 2024 yil aprel holatiga ko'ra, EDGE, LEED, BREEAM va WELL yashil qurilish standartlari bo'yicha Markaziy Osiyo va Mongoliyada sertifikatlangan ob'ektlarning soni va sertifikatlash darajalari bo'yicha mamlakatlarga taqdim etilgan.

 

 

 

• WELL Health-Safety Rating – binolardagi odamlarning sog'liqni saqlash xavfsizligi reytingi. Hozirgi kunda ushbu hududlarda WELL Certification bo'yicha sertifikatlangan ob'ektlar kam, chunki bu eng murakkab sertifikatlash tizimi bo'lib, uni amalga oshirish uchun ko'proq kuch, malaka va tasdiqlash talab etiladi.

 

 

 

Yashil standartlarni joriy etayotgan binolar namunalar

 

NUR turar-joy majmuasi, Namuna Development, Toshkent – EDGE sertifikatsiyasi

NUR turar-joy majmuasi 30 ta binoni o'z ichiga oladi, ular 9 va 16 qavatli bo'lib, 20 tasi sertifikatsiya jarayonida. Majmua keng infratuzilma bilan birga bo'lib, shaharning markazida joylashgan. Majmuaning umumiy maydoni 3.55 gektar.

 

Sertifikatsiya jarayonida:

• EDGE tizimi bo'yicha turar-joy majmuasining texnik strategiyasi ishlab chiqilgan. Energiya samaradorligi, suvni tejash va materiallarning hayotiy tsikli tahlilini, materiallar, uskunalar tanlash va qurilish metodlarini tahlil qilingan;
• Loyihalash va qurilish bosqichlarida EDGE talablariga rioya qilinadi;
• Loyihalash va qurilish bosqichlarida kompleks audit uchun hujjatlar tayyorlanadi.

 

 

Toshkentdagi Zamonaviy San'at Markazi – LEED sertifikatsiyasi

 

Zamonaviy San'at Markazi - 1912 yildagi eski dizel elektrostansiya, 2022 yildan ta'mirlash ishlari boshlangan. LEED maqsadli Gold reytingi bilan loyiha.

Sertifikatsiya jarayonida:

•  
• LEED sertifikatsiyasi uchun texnik strategiya ishlab chiqilgan.
• Loyihaning konseptual bosqichida ob'ekt baholandi.
• Barqaror qurilish va montaj ishlari uchun tadbirlar ishlab chiqildi.

 

 

O'zbekiston Davlat Muzeyi, Toshkent – LEED sertifikatsiyasi

 

O'zbekiston Davlat Muzeyi – umumiy maydoni 40 000 m² bo'lgan loyiha. Ushbu muzey Toshkentning tarixiy qismida, O'zbekistonning eng katta milliy bog'ida joylashgan. Rejalashtirilgan bino to'qqiz qavatli bo'lib, uchta yer osti qavatlarini o'z ichiga oladi.

Sertifikatsiya jarayonida:

 

•  
• Muzeyni LEED tizimi bo'yicha sertifikatlash uchun texnik strategiya ishlab chiqilgan.
• Loyihalash bosqichida LEED talablariga moslik tekshirildi.
• Dastlabki energiya tahlili o'tkazildi.

 

Statistik ma'lumotlar Markaziy Osiyo va Mongoliyada yashil sertifikatlash tizimlarini ofislar, turar-joy, infratuzilma va sanoat ob'ektlarida joriy etilayotganligini ko'rsatadi. Yashil taksonomiyalarining mavjudligi, EDGE, LEED, BREEAM, WELL sertifikatlari bo'lgan loyihalar yashil loyihalar toifasiga kirishi va yashil moliyalashtirishni jalb qilish, yashil obligatsiyalar chiqarish imkonini beradi. Bu bozorni barqaror loyihalarga o'tishga rag'batlantiradi.

 

Shuningdek, IFC, EBRD, ADB kabi rivojlanish banklari ushbu hududlarda barqaror va ijtimoiy tarkibiy qismlarga ega loyihalar uchun moliyalashtirish liniyalarini yo'naltiradi. Bunday loyihalar barqaror rivojlanishning asosiy talablariga javob beradi, issiqxona gazlari chiqindilarini kamaytiradi, yuqori qiymatga ega bo'ladi. Ular energiya samarali bo'lib, binoni ekspluatatsiya qilish xarajatlarini sezilarli darajada qisqartiradi va undagi odamlarning sog'lig'iga foydalidir.